TIMSS халықаралық зерттеуіне дайындық туралы мәлімет

TIMSS халықаралық зерттеуіне дайындық туралы  мәлімет

          2022 – 2023 оқу жылында  TIMSS халықаралық зерттеуіне 4 б қазақ 33 оқушы, 4г орыс сыныбы 32 оқушы сыныбы, 8 а қазақ сыныбы 29 оқушы,      8г  орыс сыныбы 30 оқушы жалпы 124 оқушы қатысатыны анықталып, осы сыныптағы оқушылардың халықаралық зерттеуіне қарқынды дайындық жұмысы жүргізілді.

Оқушылармен дайындық сабақтарының кестесі құрылып, ата- аналар жиналысы   өткізілді. Ата- аналарға оқушылардың зерттеуге қолайлы орта жасалып әр дайым балаларына қолдау жасауы маңызды екені туралы ақпарат айтылды. Ата- аналар сонымен қатар зерттеуге қатысып сауалнамаға жауап беруі туралы хабарланды.

Дайындық жұмыстарының бір бөлігі ол оқушылардың білім білдік деңгейін анықтау мақсатында сынама тест алу болды.

4 сынып оқушыларымен Googl form арқылы онлайн тестілеу алынды.

TIMSS халықаралық зерттеуінің мақсаты – әртүрлі елдердегі білім жүйесі мен орта мектеп оқушыларының жаратылыстану – математикалық дайындық деңгейін салыстырмалы бағалау және осы дайындық деңгейіне әсер ететін факторларды анықтау. Зерттеу математика мен жаратылыстану мазмұнының ерекшіліктерін, оқу үрдісін ұйымдастыру және білім беру ұйымы сипатына байланысты TIMSS 7 факторларды, мұғалімдерді, оқушыларды және олардың жанұяларын отбасының жағдайларын қарастырады

Математикалық бағыт 

TIMSS халықаралық зерттеуі математика бойынша оқушылардың қабілетін анықтайтын тест тапсырмаларының мазмұнына ерекше көңіл бөлінеді. Оқушылар математикадан дайындық деңгейі бойынша тест тапсырмаларын орындауда берілген бірқатар тақырыптарды жеткілікті меңгергенін, өз білімін натурал сандарды бөлуге қатысты есептерді шешуде қолдана білу құзыреттілігін толығымен көрсете алуы тиіс.

 Математика бойынша мазмұнды блоктары: • Сандар

 • Геометриялық пішіндер және өлшемдер 

• Мәліметтерді ұсыну Оқу-танымдық іс-әрекет түрлеріне қарай:

 • Білу 

• Пайдалану 

• Ойлау 

Бірінші іс-әрекет түрі – білу – оқушы білуі тиіс фактілерді, түсініктер мен үрдістерді білуді топтастырады. Екінші түрі - пайдалану – есептерді шешу үшін оқушылардың үйренген түсініктерін пайдалана алу және негізінен оқудағы таныс жағдайлармен немесе бірсыпыра өзгертілген жағдайлармен жұмыс істеуге тура келетін сұрақтарға жауап бере алу қабілеті топтастырылады. Үшінші іс-әрекет түрі – ойлау – стандартты есептерді шешу аясынан тыс және күрделі және көп деңгейлі есептерді шешу арқылы таныс емес жағдайларда білімін пайдалануға байланысты. Оқушылардың математикалық бағыттағы біліктілігі мазмұнды блоктардың материалдарынан басқа да «математикалық құзыреттілік» даму TIMSS 11 деңгейімен сипатталады. «Адамның математикалық білімдері, шеберліктері, тәжірибесі мен біліктілігінің үйлесімділігі» математиканы қолданып оқушылардың түрлі проблемаларды сәтті шешу қабілеті «математикалық құзыреттілігі» болып табылады. 

 Жаратылыстану бағыты 

Оқушылардың TIMSS тесттерінде ұсынылған ғылыми-жаратылыстану бағытындағы тақырыптарды игеру қабілеттері, тірі ағзалардың өмір сүру процестері, қоршаған орта мен олардың қарым-қатынастары туралы түсініктерін және материалдың физикалық қасиеттерін анықтай алуыбағаланады. Оқушылар Күн жүйесінің құрылымы мен Жердің физикалық сипаттамасы, Жер бетінде болатын кейбір құбылыстар туралы ұғымдарды игеріп, зерттеу нәтижелерін талдап, олардың негізінде қорытындылар жасайды. Тесттің жаратылыстану бөліміне төмендегі мазмұнды блок тапсырмалары кіреді: • Биология • Физикалық ғылымдар • География және астрономия Биология мазмұнды блогында оқушылар көбелек немесе бақа сияқты тірі ағзалардың өмірлік просцесстері мен мінездемелерін, экосистемадағы өсімдіктер мен жануарлардың өзара байланысты сипаттап, адам денсаулығы, тамақтануы және сауықтыру саласындағы біліктілігін көрсетулері қажет. Физика саласындағы мазмұнды блокта оқушылар физика қасиеттеріне негізделген объект және материалдарды салыстыру және топтастыру, энергия көздерін анықтау және жылу процестері туралы кей түсініктерді білу, TIMSS 12 жалпыға белгілі физикалық құбылыстарды жарық және дыбыс өткізгіштігі, электр тізбегі және магниттер туралы тәжірибелік білімін пайдалана білуі, күш және қозғалыс түсініктері бойынша білімін көрсету тиіс. География және астрономия мазмұнды блогы бойынша оқушылар Жердің физикалық қасиеттері мен құрылымы, Жерде болатын құбылыстар, тарихы, циклдері, Жердің Күн жүйесіндегі орыны туралы түсініктері болуы қажет. Әр мазмұнды блокта оқушылар тек білімін ғана емес, сол білімін тәжірибеде қолдана алу қабілетін көрсетіп, талқылап, қорытынды және болжам жасау біліктілігі бағаланады. TIMSS зерттеуінің жаратылыстану бағыты қоршаған әлемдегі және өзгерстерді, проблемаларды анықтау мен негізделген қорытындылар жасау және адамның әрекеттерімен енгізілетін нақты шешімдерді қабылдау үшін

Сабақ беретін мұғалімі Еркосаева А.Е. Мурадова Ф.Т. өз оқушыларының функционалды сауаттылығын анықтау мақсатында 4 сынып оқушыларынан математика және жаратылыс тану пәндерінен сыныма тестілеу үнемі алынып отырды.

Нәтижесінде 

4 сынып жетекшілері әр оқушымен жеке жұмыс жасап оқушылардың білу 

Бірінші іс-әрекет түрі – білу – оқушы білуі тиіс фактілерді, түсініктер мен үрдістерді білуді топтастырады осы білу іс әрекетінде қиындықсыз есептей алады. Екеінші іс әрекет - пайдалану – есептерді шешу үшін оқушылардың үйренген түсініктерін пайдалана алу және негізінен оқудағы таныс жағдайлармен немесе бірсыпыра өзгертілген жағдайлармен жұмыс істеуге тура келетін сұрақтарға жауап бере алу қабілеті топтастырылады осы іс әрекет есептерде қиындықтар болып есеп шешуде қиналды.

Үшінші іс-әрекет түрі – ойлау – стандартты есептерді шешу аясынан тыс және күрделі және көп деңгейлі есептерді шешу арқылы таныс емес жағдайларда білімін пайдалануға байланысты, осы есептерде 4 сынып оқушылар есеп шығаруда қиындықтар болды.күрделі есептерді 30 пайыз оқушы шығаралмай қиналды.

Оқушылардың TIMSS тесттерінде ұсынылған ғылыми-жаратылыстану бағытындағы тақырыптарды игеру қабілеттері, тірі ағзалардың өмір сүру процестері, қоршаған орта мен олардың қарым-қатынастары туралы түсініктерін және материалдың физикалық қасиеттерін анықтай алуы бағаланады. Оқушылар Күн жүйесінің құрылымы мен Жердің физикалық сипаттамасы, Жер бетінде болатын кейбір құбылыстар туралы ұғымдарды игеріп, зерттеу нәтижелерін талдап, олардың негізінде қорытындылар жасайды. Жаратылыстану пәнінен оқушылардың қиналатын сұрақтары ол қолдану, қоршаған ортамен қарым қатынаста қиындықтар бар екенін байқатты. Мұғалім үнемі практикалық зерттеу жұмыстарын жүргізсе ғана оқушы өз көзеңмен көріп қолдан сағана түсініп берілген тапсырмаларды шығара алады.

8 сынып оқушылары мен қарқынды дайындық жұмыс жасап әр сабақта пән мұғалімдері практикалық жұмыс жасап қолдану іс әрекет жасау арқылы нәтижеге жететіне көз жеткізді. Мысалы физика пәнінің мұғалімі Алимжанова А.А. өз сабақтарында тәжірибе жасап есептермен тапсырмаларды шығару жолдарын түсындіріп жұмыс жасады. Химия пәніненде Мукиманова А.Р. сабақтарында тәжірибе арқылы оқушыларды қызықтырып тапсырмаларды шығаруда.

Математика пәні бойынша пін мұғалімі Абилмажинова М.М. есептерді шығаруда оқушылар геометрия және логикалық есептерде қиналғанын анықтады . Пайымдау есептердеде қиындық болғанын байқадық.

Зерттеудің негізі мектептің бағдарламасын меңгеру ғана емес, жеке тұлғаның дамуындағы білімін, дүниетанымын шыңдау, әртүрлі өмірлік жағдайларда шешім қабылдай алатын қабілеттерін дамытуға бағыттау